Τουρκική εισβολή στη Συρία: η «Μελωδία της ευτυχίας» για όλες τις πλευρές

Κατάσταση τον Οκτώβριο 2019 [wikimedia commons]

.

Π. Δ.

.

Μετά την πρόσφατη συμφωνία μεταξύ Κουρδικής ηγεσίας και καθεστώτος Ασαντ για υπαγωγή περιοχών των Κούρδων υπό τον έλεγχο του Συριακού στρατού, η εισβολή της Τουρκίας στο συριακό έδαφος παίρνει μία άλλη τροπή, η οποία παραδόξως ικανοποιεί σχεδόν όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές. Ή απλούστερα όλοι είναι ‘ευτυχισμένοι’ ή έστω ικανοποιημένοι, με μόνη εξαίρεση τους Κούρδους.

Καταρχήν ο πρόεδρος Ασαντ ο οποίος εδώ και χρόνια έχει αποφύγει τον κίνδυνο της ανατροπής του, με την υπαγωγή των Κούρδων στην αρχή του θα ελέγχει άνω του 90 % της έκτασης της χώρας και άνω του 70% των παραγωγικών ή/και κατοικημένων περιοχών της (ήτοι χωρίς τις ερήμους και τις ημιέρημες εκτάσεις). Ηδη σχεδόν όλες οι μεγάλες πόλεις της χώρας, Δαμασκός, Χομς, Χαλέπι (εκτός από μερικούς περιορισμένους αντικαθεστωτικούς θύλακες του), Ταρτούς, Λατάκια (Λαοδίκεια, για να μην λησμονούμε και το σελευκιδικό παρελθόν), Χαμα, με μόνη εξαίρεση το Ιντλιμπ, βρίσκονται υπό τον έλεγχο του καθεστώτος του.

Ο «εξολοθρευτής» του Ροστώβ και άλλες ιστορίες

[απενεργοποιώ αναγκαστικά τα σχόλια, για να αποφύγω χαρακτηρισμούς από τους σχολιάζοντες].

(Source: Wikimedia commons)

.

Όπως έχω ξαναγράψει, μερικές φορές η επικαιρότητα δεν μας επιτρέπει να παραβλέπουμε κάποια θέματα μη σχολιάζοντας τα, ειδικά αν αυτά είναι «ενοχλητικά». Και όπως είχα καυτηριάσει τη δήλωση του υπουργού Παιδείας για τη Γενοκτονία των Ποντίων, νοιώθω την ανάγκη να κάνω το ίδιο και για τον πρόσφατο αρνητικό χαρακτηρισμό του πολύ σημαντικού Ελληνα επιχειρηματία Ιβάν Σαββίδη ως «Ρωσοπόντιου» από τον επίσης σημαντικό πολιτικό Ανδρέα Ανδριανόπουλο. Και για την επισήμανση του στο επίμαχο άρθρο του «ο Ρωσοπόντιος εξολοθρευτής» ότι ο Ιβάν Σαββίδης έκανε δηλώσεις στα ρωσικά αν κατάλαβα καλά, ή ίσως στην τοπική ρωσική διάλεκτο του Ροστώβ επί του Ντον; (δεν άκουσα τις συγκεκριμένες δηλώσεις και γενικά δεν έχω ακούσει ποτέ τον Σαββίδη να μιλά). Και λοιπόν; Από πότε η μητρική γλώσσα είναι αποκλειστικό κριτήριο εθνικότητας; (αν ο ποιητής ήθελε να πει αυτό). Ή είναι κάτι αρνητικό να μιλάει κάποιος με τη νοτιορωσική διάλεκτο του Ροστώβ, και όχι με την κεντρορωσική της Μόσχας ή με τη βαλτική ρωσική της Αγίας Πετρούπολης;
Όπως το συνηθίζω, περίμενα μερικές ημέρες για να ηρεμήσουν τα πνεύματα, προτού σχολιάσω το θέμα.
Εχω εκφράσει την εκτίμηση μου στον Ανδρέα Ανδριανόπουλο ως πολιτικό και επιστήμονα, όμως το εν λόγω άρθρο του με κάνει σκεπτικιστή ως προς αυτό. Αλλά θέλω να το βλέπω ως μια παροδική αρνητική παρένθεση στην όλη πορεία του.

ΟΙ ΛΟΓΟΙ ΤΗΣ ΕΙΣΟΔΟΥ ΤΟΥΡΚΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΣΤΟ ΙΡΑΚ: ΜΙΑ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

 

 

Λίγο παλαιότερος χάρτης της κατάστασης στο Ιράκ και Συρία. Στο Ιράκ η κατάσταση δεν έχει αλλάξει σημαντικά εκτός από μία αναδίπλωση του ΙΚ από τα πέριξ της Βαγδάτης. Με μωβ χρώμα οι περιοχές του ΙΚ, με κίτρινο οι Κούρδοι (credit: Der Spiegel).

.

Π. Δεληγιάννης

.

Είναι γνωστό ότι μία μικρή αλλά ισχυρά εξοπλισμένη τουρκική δύναμη εισήλθε στο έδαφος του Ιράκ και εγκαταστάθηκε κοντά στη μεγαλούπολη Μοσούλη η οποία ελέγχεται από το Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ), σε θέση από όπου μπορεί να κινηθεί ταχέως και να καταλάβει καίρια σημεία της πόλης αν χρειαστεί. Νομίζω ότι τα ελληνικά και διεθνή ΜΜΕ δεν έχουν δώσει την απαραίτητη προσοχή σε αυτήν την ενέργεια. Δεν πρόκειται για εισβολή όπως έχει ήδη χαρακτηρισθεί υπερβολικά από μερικά ΜΜΕ επειδή η τουρκική δύναμη είναι μικρή, αλλά είναι μία δύναμη που μπορεί να λειτουργήσει ως προθάλαμος για μία πραγματική εισβολή. Η επίσημη ανακοίνωση της τουρκικής κυβέρνησης διά του υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου αναφέρει ότι η δύναμη αυτή κινήθηκε για να προστατεύσει τους Τούρκους στρατιωτικούς οι οποίοι προϋπήρχαν στην περιοχή (εκπαιδεύοντας Τουρκομάνους και σουνίτες Αραβες), αλλά πρόκειται για δικαιολογία.

Για ποιους λόγους η κυβέρνηση Ερντογάν-Νταβούτογλου προέβη σε αυτήν τη στρατιωτική ενέργεια; Κατά την άποψη μας, αυτοί είναι οι ακόλουθοι.

ΟΙ ΟΥΣΑΡΟΙ ΤΗΣ ΠΟΛΩΝΙΑΣ: ΕΞΕΛΙΞΗ, ΟΠΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΑΚΤΙΚΕΣ

Κοντόκαννο αρκεβούζιο (κάτω) και πιστόλα (ανω) Πολωνών ουσάρων (πηγή: kismeta.com).
–

Πανοπλίες και κράνη ουσάρων, περί τα μέσα του 17ου αιώνα (Εθνικό Μουσείο, Κρακοβία). Η πανοπλία στο βάθος συνοδεύεται από την περίφημη κατασκευή φτερών η οποία προσαρμοζόταν στη σέλα.
–

Το 1386 το Πολωνικό Bασίλειο και το Λιθουανικό Mεγάλο Δουκάτο συνδέθηκαν με προσωπική ένωση υπό τους Λιθουανούς Γιαγκελόνους (Jagiello) μονάρχες. O Λαδίσλαος (Βλαδίσλαος) Β΄ Γιαγκέλo, δούκας της Λιθουανίας, νυμφεύθηκε τη βασίλισσα της Πολωνίας Εδβίγη. Το βασιλικό ζεύγος ένωσε τις κτήσεις του σχηματίζοντας ένα ισχυρό ρωμαιοκαθολικό βασίλειο με κέντρο την Κρακοβία, το οποίο περιελάμβανε μεγάλες ανατολικοευρωπαϊκές εκτάσεις. Το νέο κράτος περιελάμβανε μεγάλο μέρος της σύγχρονης Πολωνίας, τη Λιθουανία, τη μεταγενέστερη Λευκορωσία, το μεγαλύτερο μέρος της Ουκρανίας και τμήματα της σύγχρονης Ρωσίας. Τα γιαγκελόνια σύνορα βρίσκονταν αρκετά κοντά στις ρωσικές μητροπόλεις Μόσχα, Νόβγκοροντ και Τβερ. Το 1410 οι πολωνικές-λιθουανικές δυνάμεις συνέτριψαν τους Τεύτονες Ιππότες στη μάχη του Γκρούνβαλντ (Τάννενμπεργκ), εξασφαλίζοντας οριστικά τη διέξοδο στη Βαλτική για το δυαδικό βασίλειο τους. Τότε οι Λιθουανοί ανέκτησαν από το Τευτονικό Τάγμα τη Σαμογιτία. Λίγο αργότερα οι ηγεμόνες της Μολδαβίας και της Βλαχίας έγιναν υποτελείς του Λαδίσλαου, με αποτέλεσμα η πολωνική-λιθουανική ισχύς να επεκταθεί έως τον Εύξεινο Πόντο. Η Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία κυβερνάτο από μία Δίαιτα (κοινοβούλιο) αριστοκρατών και έναν αιρετό μονάρχη, ο οποίος εκλεγόταν από τους Πολωνούς ευγενείς μεταξύ των Λιθουανών δουκών. Οι ευγενείς επισφράγισαν την πολωνική-λιθουανική ενότητα το 1413 με σχετική συνθήκη. Η καθολική Κοινοπολιτεία αντιμετώπιζε την απειλή των Οθωμανών στα νότια σύνορα της και των ορθοδόξων Ρώσων στα ανατολικά. Εξάλλου, το μεγαλύτερο μέρος των υπηκόων της είχε ρωσική καταγωγή (οι οποίοι αργότερα μετεξελίχθηκαν στα έθνη των Ουκρανών και των Λευκορώσων). Παράλληλα, η Πολωνία-Λιθουανία ακολουθούσε επεκτατική πολιτική έναντι των Γερμανών με τους οποίους συνόρευε στα βόρεια και στα δυτικά της. Ο Λαδίσλαος Γ΄, ο οποίος ήταν και βασιλιάς της Ουγγαρίας, προσπάθησε να ανακόψει την τουρκική προέλαση στη Βάρνα της Βουλγαρίας αλλά ηττήθηκε (Νοέμβριος 1444) και η Κοινοπολιτεία έχασε οριστικά τις παραδουνάβιες ηγεμονίες. Αντίθετα, οι Πολωνοί-Λιθουανοί πέτυχαν μεγάλες νίκες επί των Γερμανών. Το 1454 απέσπασαν εδάφη από τους Τεύτονες Ιππότες με τους οποίους ενεπλάκησαν στον σκληρό «Δεκατριαετή πόλεμο». Ο πόλεμος έληξε το 1466 βρίσκοντας νικήτρια την Κοινοπολιτεία η οποία επέβαλε την επικυριαρχία της στους Τεύτονες και τους απέσπασε την Πομερελλία, την Ερμλανδή και τον στρατηγικό λιμένα του Γκντανσκ (Ντάντσιχ). Οι Πολωνοί-Λιθουανοί κατόρθωσαν να αναχαιτίσουν τη γερμανική αντεπίθεση και τους Οθωμανούς, αλλά δεν κατάφεραν το ίδιο με τους Ρώσους. Από τα μέσα του 15ου αι. το επιθετικό μεγάλο δουκάτο της Μοσχοβίας πίεσε αφόρητα τη Λιθουανία κατορθώνοντας να της αποσπάσει μεγάλες εκτάσεις με ρωσικό πληθυσμό, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων πόλεων Σμολένσκ και Τσερνίγκοφ. Το 1514 οι Πολωνοί-Λιθουανοί νίκησαν συντριπτικά τον μοσχοβίτικο στρατό στη μάχη της  Όρζα (Orsza, 1514) .

ΣΕΝΑΡΙΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Ρωσόφωνοι  μάχιμοι συγκεντρώνουν πυρομαχικά από τον τόπο πρόσκρουσης ενός κατεστραμμένου μαχητικού αεροσκάφους της Ουκρανίας.
–
Αρκετοί θυμόμαστε το κλασσικό πλέον βιβλίο «Σύγκρουση των Πολιτισμών» (1996) του Σάμιουελ Χάντινγκτον, κύριου συνεχιστή της σχολής γεωπολιτικής αντίληψης του Βρετανού ιστορικού Αρνολντ Τόυνμπη, και τις επισημάνσεις του για τον «διχασμό πολιτισμικής ταυτότητας» Ουκρανίας και Τουρκίας οι οποίες επαληθεύονται δραματικά κατά τους τελευταίους δώδεκα μήνες. Ωστόσο η Τουρκία παρά τα δραματικά γεγονότα του τελευταίου χρόνου, δεν κλυδωνίζεται τόσο όσο η Ουκρανία.
Ας δούμε πως έχουν διαμορφωθεί τα πράγματα για την ουκρανική κρίση και στη συνέχεια κάποια σενάρια επίλυσης της. Οι όροι της πρόσφατης συμφωνίας δεν εφαρμόσθηκαν και η Ουκρανία βαδίζει προς μία βιαιότερη αντιπαράθεση. Οι «μεγάλοι παίκτες» (Ρωσία, ΗΠΑ, ΕΕ και Κίνα) τηρούν μάλλον στάση αναμονής με εξαίρεση την ταχεία ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας.
Τα δυτικά ΜΜΕ έχουν μάλλον υπερτονίσει την όποια οικονομική εξάρτηση της Ρωσίας από τα δυτικά κεφάλαια, παρότι τα αμερικανικά οικονομικά αντίποινα έχουν ήδη γίνει αισθητά στη χώρα. Ούτε η Ρωσία μπορεί βέβαια να απειλήσει σοβαρά τις ΗΠΑ με αντίποινα, αλλά μπορεί να πιέσει έως ένα βαθμό την ΕΕ. Η τελευταία επιβίωνε βέβαια και πριν τις ενεργειακές συμφωνίες με τη Ρωσία αλλά φαίνεται ότι έχει στηρίξει αρκετά στους ανεξάντλητους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους, κυρίως η Γερμανία και οι περιγερμανικές χώρες.
Η ουκρανική κρίση προέκυψε από τη σταθερή προσπάθεια των ΗΠΑ και ΕΕ να διεισδύσουν σε ένα γεωπολιτικό χώρο τον οποίο η Ρωσία θεωρεί αποκλειστικό της τουλάχιστον από το 1793. Όμως φαίνεται πως δεν είχαν προβλέψει την έκταση που θα έπαιρνε η εσωτερική αντιπαράθεση στην Ουκρανία.
Που οφείλεται η τωρινή αμηχανία των «μεγάλων γεωπολιτικών παικτών»;