Πιστόλα και γιαταγάνι περί την Ελληνική Επανάσταση

Σε αυτή την ανάρτηση παρουσιάζω εκ νέου ‘οθωμανικά’ όπλα, περίπου του δεύτερου τέταρτου του 19^ου αιώνα, δηλαδή συμπεριλαμβανομένης της δεύτερης Περιόδου της Ελληνικής Επανάστασης (1821-1829). Παρότι τα συγκεκριμένα ανήκαν σε Τούρκους, τα ίδια όπλα μπορούσαν κάλλιστα να ανήκουν σε Ελληνες επαναστάτες της περιόδου και συνεπώς μας δίνουν μία ακόμη εικόνα των όπλων που μπορεί να έφεραν ειδικά οι οπλαρχηγοί όπως θα δούμε στη συνέχεια. Εκτός από το ότι οι βασικοί αντιμαχόμενοι της Ελληνικής Επανάστασης Ελληνες, Τούρκοι και Αλβανοί (μουσουλμάνοι και χριστιανοί), χρησιμοποιούσαν τα ίδια σχεδόν όπλα, υπάρχει ένα ιδιαίτερο στοιχείο για τα δύο εικονιζόμενα όπλα.

Βαλτέτσι 1821 – Δοξασίες και ψυχολογία των πολεμιστών

Αναδημοσίευση από Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού

.

Βαλτέτσι 1821 – Δοξασίες και ψυχολογία των πολεμιστών | Κώστας Ρωμαίος, Καθηγητής  Πανεπιστημίου – Ακαδημαϊκός

---

 

Ο Φώτιος Χρυσανθόπουλος, πασίγνωστος ιδίως με το βαπτιστικό του όνομα ως Φωτάκος, είναι γνωστό ότι από την αρχή της Επαναστάσεως του 1821 υπήρξε αφοσιωμένος υπασπιστής του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και ότι αρκετούς χρόνους, μετά το τέλος της Επαναστάσεως, συνέγραψε εκτενή Απομνημονεύματα που έχουν εκδοθεί σε δύο τόμους [1]. Εκείνο όμως, που δεν είναι ευρύτερα γνωστό, είναι ότι ο Φωτάκος, ακριβώς επειδή ασχολείται πολύ συχνά με πολλές και μικρές λεπτομέρειες για πρόσωπα και γεγονότα του πολέμου, αναδεικνύεται – παράλληλα με την εξαίρετη ιστορική άξια των Απομνημονευμάτων του – και ως μία αξιόλογη λαογραφική πηγή. Γενικά για τον λαϊκό πολιτισμό της εποχής του 1821, τόσο τον σχετικό με τον υλικό βίο όσο και με τον κοινωνικό και ιδιαίτερα τον πνευματικό βίο του λαού, ο Φωτάκος γίνεται με το βιβλίο του πολύτιμος.

Σπυρίδων Τρικούπης (1788- 1873)

Αναδημοσίευση από Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού

.

Πρωτότοκος γιος του Ιωάννη Τρικούπη και της Αλεξάνδρας Παλαμά. Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι το 1788 και πέθανε στην Αθήνα το 1873. Αποτελεί σπουδαία και πολυμερή φυσιογνωμία πολιτικού, λόγιου, ρήτορα και ιστοριογράφου της Ελληνικής Επανάστασης. Υπήρξε ο πρώτος Πρωθυπουργός του ελεύθερου ελληνικού κράτους. Μαθήτευσε στην ακμάζουσα σχολή των Παλαμάδων* που λειτουργούσε στο Μεσολόγγι, ύστερα πήγε στην Πάτρα, όπου έμαθε Ιταλικά, Αγγλικά και Γαλλικά και προσελήφθη ως υπάλληλος του εκεί αγγλικού προξενείου. Από τη θέση αυτή απέκτησε πολλές και καλές σχέσεις αλλά και αξιόλογη τριβή με τα πολιτικά πράγματα. Σχετίσθηκε με τον φιλέλληνα Άγγλο λόρδο Guilford, έγινε γραμματέας του και εστάλη ως υπότροφος του στη Ρώμη και σε άλλα κέντρα της Ευρώπης για ανώτερες σπουδές, ενώ προοριζόταν για τη θέση του εφόρου και οργανωτή της υπό του Γκύλφορδ ιδρυθείσας στην Κέρκυρα Ιονίου Ακαδημίας. Η οικειότητα που είχε με τον Γκύλφορδ έδωσε την ευκαιρία στον Τρικούπη να γνωρίσει πολλούς επιφανείς άνδρες, κυρίως Άγγλους, μεταξύ των οποίων και τον Γεώργιο Κάνινγγ του οποίου ο φιλελληνισμός τον είχε βαθύτατα συγκινήσει.

200 ΕΤΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ: ΚΑΡΙΟΦΙΛΙ: Το κύριο τυφέκιο της Επανάστασης

Το «καριοφίλι» ή «ντουφέκι», δηλαδή το μακρύκαννο τυφέκιο της περιόδου, ήταν ένα από τα δημοφιλέστερα όπλα της Ελληνικής Επανάστασης. Εκτός από τους καλά  οπλισμένους κλεφταρματολούς, κάπους, Μανιάτες, Σουλιώτες κ.α.,  οι άλλοι  Ελληνες αγωνιστές διέθεταν ήδη μερικά  καριοφίλια ως οικογενειακά αποκτήματα και κειμήλια, και  προμηθεύτηκαν περισσότερα μέσω του πασαλικίου του Αλή Πασά,, ο οποίος είχε φροντίσει οι μάχιμοι του να διαθέτουν μεγάλο απόθεμα εκηβόλων και αγχεμαχων όπλων για τους πολέμους του εναντίον των γειτονικών ανταγωνιστών του και κυρίως για την επερχόμενη και αναπόφευκτη σύγκρουση του με τον σουλτανικό στρατό. Οι Αλβανοί, Ελληνες, Βόσνιοι και άλλοι μάχιμοι του στρατού του, προμηθεύονταν κυρίως τα εκηβόλα όπλα από το εκτεταμένο λαθρεμπόριο όπλων και πυρίτιδας που είχαν οργανώσει οι Γάλλοι και οι Βρετανοί, οι οποίοι ήλεγχαν κατά περιόδους τα γειτονικά Επτάνησα. Οι Ευρωπαίοι πωλούσαν όπλα και πυρομαχικά και στους άλλους Βαλκάνιους πασάδες, οι οποίοι είτε εχθρεύονταν τον Αλή Πασά, είτε είχαν απώτερες βλέψεις για μεγαλύτερη αυτονομία από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Έτσι, όταν κηρύχθηκε η Επανάσταση, πολλοί Έλληνες κατείχαν τυφέκια και πιστόλες αρκετά σύγχρονων τύπων (όμως οι Αλβανοί και Βαλκανικοί Τούρκοι  αντίπαλοι τους ήταν καλύτερα οπλισμένοι).  Ειδικά τα τυφέκια  είχαν προέλευση από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, κυρίως από την Ιταλία και λιγότερο από τις Γαλλία, Ισπανία κ.α.

Βορειοευρωπαϊκά και αμερικανικά υποδείγματα τυφεκίων του ίδιου τύπου και της ίδιας περιόδου.

.

Λάφυρα από τον σουλτάνο

Για τα 200 έτη από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης

Το κράνος τύπου chichak του Οθωμανού Μεγάλου Βεζίρη Sokollu Mehmed Pasha, ο οποίος ως στρατιωτικός διοικητής αντιμετώπισε τον στρατό των Αψβούργων το 1566, μεταξύ των δύο πολιορκιών της Βιέννης (credit: http://www.tforum.info).

.

Περικλής Δεληγιάννης

.

Οι δύο πολιορκίες της Βιέννης από τους Οθωμανούς το 1529 και το 1683 και οι ενδιάμεσοι πόλεμοι μεταξύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από τη μία πλευρά και των κτήσεων των Αψβούργων και των Πολωνών από την άλλη, υπήρξαν ιδιαίτερα καθοριστικές συγκρούσεις για την Ιστορία της Ευρώπης. Και στις δύο πολιορκίες της Βιέννης και στις επακόλουθες μάχες, οι Οθωμανοί νικήθηκαν τελικά αφήνοντας πίσω τους πολλούς νεκρούς, αιχμαλώτους και πολύτιμα όπλα, εξοπλισμό και άλλα στρατιωτικά αντικείμενα, ενώ και η νικηφόρα ευρωπαϊκή πλευρά πλήρωσε βαρύ τίμημα σε θύματα. Σήμερα τα πιο σημαντικά λάφυρα που αποκτήθηκαν σε αυτές τις συγκρούσεις από τους Τούρκους, εκτίθενται στο Μουσείο Στρατιωτικής Ιστορίας της Βιέννης. Σε αυτή τη δημοσίευση παρουσιάζω μερικές εικόνες οθωμανικών όπλων και πανοπλιών στο εν λόγω εξαιρετικό μουσείο.

Πως συνδέονται οι εν λόγω νίκες σε βάρος των Οθωμανών με την Ελληνική Επανάσταση? Ιστορικά μπορεί να φαίνονται κάπως ασύνδετες ωστόσο προσωπικά μελετώντας την Οθωμανική Ιστορία, προτιμώ να βλέπω την Ελληνική Επανάσταση ως ένα από τα κύρια επεισόδια σε μια σειρά νικηφόρων πολέμων των ευρωπαϊκών λαών (συμπεριλαμβανομένων δηλαδή των Ελλήνων) σε βάρος της οθωμανικής απειλής, οι οποίοι διήρκεσαν τέσσερις αιώνες (1529-1912). Είχαν προηγηθεί περίπου δύο αιώνες ευρωπαϊκών ηττών από τους Τούρκους: η καταστροφή ενός παν-ανατολικοευρωπαϊκού στρατού στη Βάρνα (1444), η οθωμανική κατάκτηση σχεδόν όλης της Χερσονήσου του Αίμου, η Αλωση της Κωνσταντινούπολης, η μάλλον άκοπη οθωμανική κατάκτηση του εκτεταμένου βασιλείου της Ουγγαρίας μερικές δεκαετίες αργότερα (1526), και άλλες τουρκικές νίκες και κατακτήσεις στην Ευρώπη (πχ η δεύτερη μάχη του Κοσσυφοπεδίου κ.α.) οι οποίες προφανώς σόκαραν τις ευρωπαϊκές δυνάμεις που έβλεπαν τα οθωμανικά λάβαρα να προελαύνουν ακάθεκτα στην ήπειρο τους.