Κωνσταντινούπολη, Βασιλίς πόλεων

Η παρούσα ανάρτηση αφορά τις εντυπωσιακές αναπαραστάσεις της Κωνσταντινούπολης, της ‘Βασιλίδος πόλεων’, από τον σημαντικό Γάλλο καλλιτέχνη  Antoine Helbert. Εντυπωσιάσθηκα ιδιαίτερα από τις διατομές του και τις απόψεις από αέρος. Οι ακόλουθες αναπαραστάσεις περιλαμβάνουν πέντε απόψεις της Πόλης από αέρος (οι οποίες απεικονίζουν μεταξύ πολλών άλλων κτισμάτων, τον Ιππόδρομο, την Αγία Σοφία κ.α.), δύο διατομές της Αγίας Σοφίας (από τις οποίες η μία είναι λεπτομέρεια της άλλης), διατομές του Βουκολέοντος ήτοι του παράκτιου αυτοκρατορικού παλατίου, και του Περιστυλίου του Μεγάλου Παλατίου, τα τείχη της Πόλης το 1204 όταν οι Σταυροφόροι είχαν στρατοπεδεύσει μπροστά τους, και τέλος τη σκληρή μάχη εναντίον των Οθωμανών στην πύλη του Αγίου Ρωμανού το 1453.

© Τα πνευματικά δικαιώματα των ακολούθων αναπαραστάσεων ανήκουν στον Antoine Helbert.

.

Constantinople, Queen of cities: Architecture (part IΙ)

© Credit/copyright of the following representations belongs to Antoine Helbert.

Constantinople, Queen of cities: Architecture (part I)

Today I’ m posting the impressive representations of Constantinople, the Byzantine ‘Queen of cities’, by Antoine Helbert, a French artist. I was impressed mostly by his cross-sections and aerial views. The following representations include five aerial views of Constantinople (depicting among many other features the Hippodrome, the cathedral of Aghia Sophia and many others), two cross-sections of Aghia Sophia (the one being a detail of the other), cross-sections of Boukoleon being the royal palace by the sea, and the Peristylion of the central grand palace and its hall, the walls of the city in 1204 when the Crusaders camped in front of them, and finally the battle at the gate of St. Romanos in 1453 when the city was besieged and captured by the Ottomans.

.

© Credit/copyright of the following representations belongs to Antoine Helbert.

Η Νίσιβις Εάλω: εικόνες από τη σύγχρονη Νουσαϋμπίν ή μήπως από τη Βυζαντινή Μικρά Ασία των 11ου-13ου μ.Χ. αιώνων;

Τεράστιες τουρκικές σημαίες στα ερείπια της κατεστραμμένης Νισίβεως, στρατιώτες και τεθωρακισμένα οχήματα. Το «έργο» των Τουρκομάνων σκηνιτών έχει ολοκληρωθεί…….

.

Π. Δεληγιάννης

.

            Τις τελευταίες ημέρες, άλλη μία πολύ σημαντική είδηση πέρασε σχεδόν απαρατήρητη από τα ελληνικά ΜΜΕ: η ουσιαστική πτώση των τελευταίων συνοικιών της κουρδικής πόλης Νουσαϋμπίν της νοτιοανατολικής Τουρκίας, στον έλεγχο του τουρκικού στρατού.

            Και παρότι οι γείτονες μάλλον προσπαθούν να πείσουν ότι ο στρατός και η αστυνομία τους αντιμετωπίζουν απλές «τρομοκρατικές ομάδες» σε μία συνήθη αναμέτρηση εναντίον λίγων φανατικών, για μία ακόμη φορά τα «ντοκουμέντα» δείχνουν ότι η  Τουρκία αντιμετωπίζει έναν πραγματικό πόλεμο ευρείας κλίμακας εντός των συνόρων της, ενδεχομένως τη μεγαλύτερη μεταπολεμική απειλή για την υπόσταση της. Εξ’ ου και οι κλιμακούμενες και μάλλον αδέξιες προκλητικές ενέργειες των τελευταίων μηνών σε βάρος της χώρας μας, τις οποίες πιέσεις οι Τούρκοι φρόντισαν φυσικά να «μετεμφυτεύσουν» και στους άλλους γείτονες στα βορειοδυτικά μας. Η διπλή πίεση/υπερκέραση (στα ανατολικά και στα βορειοδυτικά μας) είναι πάντα αποτελεσματικότερη από την απλή. Και γιατί συμβαίνουν αυτά; Λόγω του γνωστού χιλιοειπωμένου αξιώματος: «Όταν η Τουρκία αντιμετωπίζει εσωτερικό πρόβλημα, φροντίζει να το ‘εξάγει’ για να το εκτονώσει».

Αρθρο Τούρκου δημοσιογράφου στην εφημερίδα Sabah για την Αλωση της Πολης (1453)

Τοῦρκος  δημοσιογράφος:  “Κάθε  χρόνο  τέτοια  ἐποχή,  µέ  τὶς  γιορτὲς  πού  κάνετε,  διακηρύσσετε  ὅτι:  «αὐτὰ  τὰ  μέρη  δὲν  ἦταν  δικὰ  µας,  ἤρθαµε  ἐκ  τῶν  ὑστέρων  καὶ  τὰ  πήραμε  µἐ  τὴ  βία».  Μήπως  στὸ  ὑποσυνείδητό  σας  ὑπάρχει  ὁ  φόβος  ὅτι  ἡ  Πόλη  κάποια  µέρα  θὰ  δοθεῖ  πίσω;”

Μὲ  ἕνα  ἐντυπωσιακὰ  εἰλικρινὲς  ἄρθρο,  ποὺ  δημοσιεύτηκε  το  2009  στὴν  ἔγκυρη  ἐφημερίδα  SABAH,  ἀπὸ  τὸν  Engin  Ardic,  γνωστὸ  συγγραφέα  καὶ  δημοσιογράφο  στὴν  Τουρκία  στηλιτεύεται  ὁ  Τουρκικὸς  τρόπος  ἑορτασμοῦ  τῆς  πτώσης  της  Κωνσταντινούπολης  στὶς  29  Μαΐου.  Στὸ  ἐν  λόγω  ἄρθρο  ὁ  συγγραφέας  παρουσιάζει  µια  σειρὰ  ἀπὸ  ἀλήθειες  γιὰ  τὶς  ὁποῖες  τὸ  Κεµαλικὸ  καθεστὼς  ἐδῶ  καὶ  δεκαετίες  προσπαθεῖ  νὰ  καταπνίξει.  Ἀξίζει  νὰ  παρατεθεῖ  μεταφρασμένο  τὸ  πλῆρες  κείμενο,  ἀπὸ  τὴν  συγκεκριμένη  διεύθυνση  τῆς  Τουρκικῆς  ἐφημερίδας  Sabah  τὸ  ὁποῖο  ἔχει  ὡς  ἑξῆς:

ΚΑΠΠΑΔΟΚΕΣ, ΑΡΜΕΝΙΟΙ και ΕΛΛΗΝΕΣ στην ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ: ΜΙΑ ΕΘΝΟΓΛΩΣΣΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Xάρτης  της  Βυζαντινής Μικράς Ασίας με τις κλασσικές εθνο-γεωγραφικές περιοχές και τα βυζαντινά θέματα (πηγή  χάρτη: wikipedia)

.

Π. Δεληγιάννης

Κατά τον 4ο αι. π.Χ., πριν τις κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η Μικρά Ασία ήταν μία πολυφυλετική περιοχή κατοικούμενη από αρκετούς λαούς με διαφορετική καταγωγή. Οι Λυδοί, Κάρες, Λύκιοι και οι αυτόχθονες της Παμφυλίας και της Κιλικίας είχαν λουβική καταγωγή. Οι Λυκάονες, οι Πισίδες και οι Φρύγες ανήκαν στη φρυγική ομάδα λαών. Ειδικά για τους Πισίδες μερικοί θεωρούν ότι ίσως μιλούσαν λουβικές διαλέκτους. Η Ιωνία, η Αιολίδα, η Δωρίδα, η Τρωάδα και οι ακτές της Παμφυλίας και της Κιλικίας είχαν ελληνικό πληθυσμό (προερχόμενο τόσο από τον μυκηναϊκό και τον Αρχαϊκό ελληνικό αποικισμό όσο και από εξελληνισμό των γηγενών). Οι Μυσοί και οι Δολίονες συνιστούσαν πρωτοθρακικούς πληθυσμούς, ενώ οι γειτονικοί τους Βιθυνοί ήταν καθαυτό Θράκες. Οι Καππαδόκες της καθαυτό Καππαδοκίας και του δυτικού Πόντου μιλούσαν διάφορες «υβριδικές» φρυγικές, ιρανικές, λουβικές, χουρριτικές-ουραρτικές και παλαιοκαυκάσιες διαλέκτους, όπως και οι γειτονικοί τους Αρμένιοι, αλλά ο μικτός ιρανοφρυγικός χαρακτήρας με ένα προβάδισμα του φρυγικού στοιχείου, έτεινε να επικρατήσει και στους δύο αναφερόμενους λαούς. Στον ανατολικό Πόντο επικρατούσαν οι καρθβελικοί πληθυσμοί (Παλαιοκαυκάσιοι).

Στην Παφλαγονία, η τοπική παλαϊκή γλώσσα (της χιτττιτικής Πά(φ)λα) είχε υποχωρήσει έναντι της φρυγικής. Πρέπει να γίνει η εξής διευκρίνιση σχετικά με τους όρους «Καππαδοκία» και «Πόντος»: αρχικά οι δύο περιοχές αποτελούσαν γεωγραφική ενότητα, την Καππαδοκία η οποία εκτεινόταν έως τη νότια ακτή του Ευξείνου Πόντου, όμως από την εποχή της συγκρότησης και ανάπτυξης του ελληνιστικού βασιλείου των Μιθριδατιδών στην παράκτια Καππαδοκία (3ος-2ος αι. π.Χ) τη γνωστή ως «Καππαδοκία προς Πόντω», ενδεχομένως και νωρίτερα, η συγκεκριμένη περιοχή διαχωρίσθηκε γεωγραφικά από την ενδοχώρα και τελικά αποκλήθηκε απλά «Πόντος». Εξάλλου υπήρχε ήδη γεωφυσικός διαχωρισμός της περιοχής από την υπόλοιπη Καππαδοκία, λόγω των υψηλών ορέων που εκτείνονται ανάμεσα τους. Τέλος, και η βόρεια μικρασιατική ακτή ήταν διάσπαρτη με ελληνικές πόλεις-αποικίες.

Οι Βυζαντινοί ξιφομάχοι στο Μηνολόγιον του Βασιλείου Β΄ δηλώνουν τις θέσεις φύλαξης της Βυζαντινής οπλομαχίας

Του Γεώργιου Ε. Γεωργά

Προλογίζει ο κ. Δημήτρης Σκουρτέλης αγιογράφος και ιστορικός ερευνητής, μέλος της Ακαδημίας Ιστορικών Ευρωπαϊκών Πολεμικών Τεχνών ‘Λέοντες’

Το λεγόμενο «Μηνολόγιον του αυτοκράτορος Βασιλείου Β’» είναι ένα εικονογραφημένο χειρόγραφο που περιέχει βίους αγίων. Φιλοτεχνήθηκε σαν δώρο για τον αυτοκράτορα, στην Κωνσταντινούπολη, στο τέλος του δέκατου αιώνα, ή τις αρχές του ενδέκατου.
Πρόκειται για κορυφαίο αριστούργημα της βυζαντινής τέχνης, και μάλιστα, υπογράφεται από οχτώ καλλιτέχνες, Πανταλέοντα, Γεώργιο, Μιχαήλ Νέο, Μιχαήλ Βλαχερνίτη, Συμεών, Συμεών Βλαχερνίτη, Μηνά και Νέστορα, πράγμα σπανιότατο για την βυζαντινή τέχνη. Σήμερα, το χειρόγραφο βρίσκεται στο Βατικανό.

Ρωμέικα Οικόσημα

 

Από το ιστολόγιο protostrator.blogspot.gr

 

 

Οικόσημα αυτοκρατορικών οικογενειών
(Imperial families’ coats of arms)

–

ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΣΑΣΣΑΝΙΔΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ- ΜΕΡΟΣ Β΄

Αναπαράσταση Σασσανίδη ιππέα μέσης κατηγορίας από τον Ardeshir Radpour. Φερει  αλυσοθωράκιση,  κράνος σύνθετης κατασκευής  το οποίο  υιοθέτησαν  και οι Ρωμαίοι, προστατευτικά  ελάσματα αντιβραχίονα, ελαφρά λόγχη, σύνθετο τόξο σακικού τύπου (κληρονομιά από τους Πάρθους προκατόχους) και σπάθη (Image courtesy of Ardeshir  Radpour).
–
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ Α΄ ΜΕΡΟΣ
–
Ως τμήματα του σασσανιδικού στρατού αναφέρονται τα σώματα των Καδισηνών και των «Αθανάτων». Οι πρώτοι αποτελούσαν τον αραβο-αραμαϊκό λαό της υποτελούς στους Πέρσες Καδισίας (Qadisiya στην αραβική γλώσσα), στο σημερινό δυτικό Ιράκ. Οι «Αθάνατοι» («Varhranigan khvaday» στην ιρανική) ήταν το επίλεκτο σώμα του περσικού στρατού, η ανακτορική φρουρά του Μεγάλου Βασιλέα. Αντιστοιχούσαν στην ομώνυμη προσωπική φρουρά των αρχαίων Αχαιμενιδών βασιλέων της Περσίας. Οι «Αθάνατοι» του Ξέρξη είχαν πολεμήσει εναντίον των Ελλήνων το 480-479 π.Χ., χωρίς επιτυχία. Οι Σασσανίδες, πιστοί στην πολιτική τους να διεκδικούν ολόκληρη την αχαιμενιδική κληρονομιά, είχαν ανασυστήσει αυτήν τη μονάδα. Άλλο σώμα υπό τις άμεσες διαταγές του Πέρση μονάρχη, ήταν οι αναφερόμενοι ως «αυτοθυσιαζόμενοι», των οποίων ένας από τους διοικητές ήταν Βυζαντινός. Αυτό, ενδεχομένως, δείχνει ότι επρόκειτο για μισθοφόρους ή ξένους φυγάδες, προστατευόμενους των Περσών.

ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΣΑΣΣΑΝΙΔΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ- ΜΕΡΟΣ Α΄

Αναπαράσταση Σασσανίδη ιππέα από τον Ardeshir Radpour. Παρατηρείστε τα κοινά στοιχεία του κράνους του με το υστερορωμαϊκό κράνος της περσικής ομάδας του άρθρου ΟΙ ΠΕΡΙΚΕΦΑΛΑΙΕΣ ΤΟΥ ΥΣΤΕΡΟΥ ΡΩΜΑΪΚΟΥ ΙΠΠΙΚΟΥ , κυρίως τα ενισχυμένα υπερόφρυα τόξα και τη σύνθετη κατασκευή. Οι Ρωμαίοι πρόσθεσαν παραγναθίδες στον αρχικό περσικό τύπο (Image courtesy of   Ardeshir  Radpour).
–
Οι Σασσανίδες υπήρξαν ένα περσικό ιερατικό γένος του Φαρς (Περσίδος) το οποίο το 224-226 μΧ ανέτρεψε τη δυναστεία των Πάρθων και κατέλαβε όλο το Παρθικό Βασίλειο μετατρέποντας το έτσι σε Σασσανιδικό. Η αυτοκρατορία των Σασσανιδών ήταν ισχυρότερη από την παρθική, στηριζόμενη σε έναν ισχυρό και πολυάριθμο στρατό. Με αυτόν τον τρόπο, οι Σασσανίδες αντιμετώπισαν με επιτυχία αρκετούς ισχυρούς εχθρούς στα σύνορα τους, κυρίως τους Κουσανούς, τους Ρωμαίους/Βυζαντινούς και τις Ουννικές φυλές, κυρίως τους επικίνδυνους Εφθαλίτες. Η αυτοκρατορία τους διατηρήθηκε έως τις αρχές του 7ου αιώνα, όταν ένας αυτοκαταστροφικός πόλεμος του βασιλιά Χοσρόη Β΄ εναντίον των Βυζαντινών επέφερε την εξάντληση της. Ετσι όταν οι στρατοί του Ισλάμ εμφανίσθηκαν στα δυτικά σύνορα του Σασσανιδικού Βασιλείου, αυτό ήταν σχεδόν ανίκανο να αποκρούσει τους εισβολείς. Εως το 649 μΧ, όλα τα σασσανιδικά εδάφη, εκτός της μικρής Δαϋλαμιτικής χώρας, κατέστησαν μουσουλμανικά και ο τελευταίος Σασσανίδης πρίγκηπας βρήκε καταφύγιο στην Κίνα της Δυναστείας Τανγκ. Εκεί η λαμπρή περσική δυναστεία έσβησε μακριά από την πατρίδα της. Αργότερα και οι Δαϋλαμίτες εξισλαμίσθηκαν.
Όπως και οι Πάρθοι προκάτοχοι τους, οι Σασσανίδες Πέρσες στηρίζονταν κυρίως στο ιππικό τους. Εντούτοις, δεν υπέπεσαν στο σφάλμα των πρώτων να εκμηδενίσουν τον ρόλο του πεζικού. Γενικά ο στρατός τους ήταν πιο επιθετικός και πιο αξιόμαχος από τον παρθικό.

Η ΠΡΩΤΗ ΑΡΑΒΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ (674-678 μΧ)

Αποψη των τειχών της Κωνσταντινούπολης

–

Το 661 μ.Χ. ο νέος χαλίφης Μωαβίας έμεινε ο απόλυτος κύριος του Αραβικού χαλιφάτου μετά την εξουδετέρωση του ανταγωνιστή του, Αλή. Κατέστησε τη Δαμασκό πρωτεύουσα του, ενώ η Συρία έγινε το νέο κέντρο του ισλαμικού κόσμου. Οι πολιτισμένοι πληθυσμοί της Συρίας-Παλαιστίνης και της Αιγύπτου έγιναν οι κύριοι υποστηρικτές της νέας χαλιφικής δυναστείας των Ομεϋαδών (661-750) την οποία ίδρυσε ο Μωαβίας. Επίσημη γλώσσα της διοίκησης και του κράτους παρέμεινε η ελληνική της παλαιάς Βυζαντινής εξουσίας. Ο Μωαβίας στηρίχθηκε για τη διοίκηση στους παλαιούς βυζαντινούς αξιωματούχους, επειδή οι Άραβες του δεν είχαν ακόμη την απαιτούμενη εμπειρία σε θέματα διακυβέρνησης. Με το κέντρο του στη Συρία και με ελληνική γλώσσα και διοικητική υποδομή, το χαλιφάτο των Ομεϋαδών ομοίαζε πολύ με ένα επαυξημένο Σελευκιδικό Βασίλειο. Το πολιτικοστρατιωτικό στήριγμα των Ομεϋαδών αποτελούσαν οι προϊσλαμικοί τοπικοί Άραβες της Συρίας-Παλαιστίνης (Ιτουραίοι, Παλμυρηνοί, Γασανίδες κ.ά.), οι οποίοι είχαν πλέον εξισλαμισθεί.

            Μετά την αναγόρευση του Μωαβία ως χαλίφη, οι αραβικές δυνάμεις κινήθηκαν πάλι εναντίον του Βυζαντίου, ακολουθώντας δύο κατευθύνσεις επίθεσης. Ένα μέρος τους διενεργούσε ολέθριες επιδρομές στη Μικρά Ασία, ενώ άλλα σώματα επιτέθηκαν στο Βυζαντινό Εξαρχάτο της Αφρικής. Ένα προς ένα τα βυζαντινά οχυρά και οι φυλές των Νουμιδών και των Μαυρουσίων υποτάχθηκαν στους Άραβες.